Stowarzyszenie sportowe „Sokół” i organizacje młodzieżowe wystąpiły z inicjatywą w 1921r. powołania klubu sportowego. Nauczyciel Marian Zaporowski wystąpił z inicjatywą i stał się jej inicjatorem utworzenia zespołu piłkarskiego. Na zwołanym zebraniu organizacyjnym znaleźli się tacy entuzjaści sportu jak: Marian, Mieczysław i Zygmunt Zaporowscy, Tadeusz Bieszkowski, Jan Dutkiewicz, Henryk Dąbkiewicz, Florian Schleichert, Wincenty Konieczny, Antoni Pacyński, Kazimierz Pohl i inni, którzy powołali do życia klub sportowy i sekcję piłki nożnej. Drużyna piłki nożnej pierwsze mecze rozegrała z klubami robotniczymi jak: „Urania: ze Starołęki, „Ekawera” z Wrześni, „Polonia” z Głównej z Poznania.

Klub sportowy wkrótce po utworzeniu przyjął nazwę „Unia”. Autorami tej nazwy byli dwaj piłkarze Jan Dutkiewicz i Henryk Dąbkiewicz. Wkrótce „Unia” przystąpiła do Polskiego Związku Piłki Nożnej rozgrywając zawody o mistrzostwo klasy „C” na własnym boisku przy szosie kobylnickiej. Władze miejskie przydzieliły klubowi teren na cele sportowe położony tuż przy torach kolejowych naprzeciwko stacji Swarzędz. W 1926r. „Unia” miała zorganizowane już trzy drużyny piłkarskie. Utworzono także sekcję tenisa stołowego i żeńską sekcję tenisa. Własnymi siłami wybudowano kort tenisowy przy zbiegu ulic św.Marcin i Strzeleckiej na terenach strzelnicy. Tenisiści najczęściej rozgrywali spotkania z „Surmą” i „Wartą” z Poznania, „Wełną” z Rogoźna i drużynami Wrześni. Czołowymi zawodnikami i działaczami byli: Feliks Melosik, Gawroński, Białkowski, Gajdzińska, siostry Janiszczakówny, Janina Suchocka, Leon Sobczak, Stefan Korcz i inni. W latach dwudziestych powstały następne sekcje, jak strzelecka i gier sportowych pod kierownictwem Henryka Ostrowskiego, lekkiej atletyki pod kierownictwem Mariana Kułakowskiego, pływacka pod kierownictwem Kasprzaka.

W pierwszej połowie lat trzydziestych klubem kierował prezes Stanisław Pohl, a w drugiej Stefan Korcz. W składzie zarządu byli tacy działacze na niwie sportowej jak: Leon Sobczak, Władysław Kuliński, M.Kunert, M.Blinek, A.Radkiewicz, Bronisław Sobczak, Maria i Wacław Kułakowscy, Jan Kazimierczak, Roman Kurczewski, Ignacy Ostowski, Marian Białkowski, Jan Gawroński, Tadeusz Nizielski. Pierwsza połowa lat trzydziestych była okresem trudnym w działalności Klubu na co wpływ miał powszechny kryzys gospodarczy. Jednakże daleko idącej pomocy udzielał „Unii” burmistrz Tadeusz Staniewski, który był wielkim miłośnikiem sportu i kibicem klubu. W 1937r. w uznaniu zasług społeczeństwo ufundowało Klubowi sztandar. Sekcja piłki nożnej awansowała do klasy „A” i pozostałe sekcje odnosiły wiele sukcesów na różnych zawodach w Wielkopolsce.

Dzieje sportu w Swarzędzu po 1945r. związane są głównie z Klubem Sportowym „Unia”, który reaktywował działalność jako sekcja sportowa ZWM, jednak wkrótce Klub „Unii” rozpoczął samodzielną działalność sportową. Pierwsze zebranie „Unii” odbyło się w dniu 10 czerwca 1945r. W jego wyniku powołano nowy zarząd klubu, którego prezesem został Alfred Rzadkiewicz. Postanowiono prowadzić działalność w dwóch sekcjach: piłkarskiej i zapaśniczej. Dzięki ofiarności działaczy i sympatyków klubu pozyskiwano sprzęt sportowy. Szczególnie cennym nabytkiem była mata zapaśnicza zrobiona z worków po cukrze. Obie sekcje nawiązały ożywione kontakty sportowe z innymi wielkopolskimi klubami. W sezonie 1945/46 drużyna piłkarska „Unii” rozegrała 29 spotkań. Największym sukcesem było pokonanie jesienią 1945r. bardzo silnej drużyny „Warty” z Poznania w stosunku 4:3. Drużyna zapaśnicza koncentrując się przede wszystkim na pracy treningowej także zanotowała poważny sukces, pokonując „Kolejarza” Poznań.

W dniach 21-22 lipca 1946r. obchodzono uroczyście jubileusz 25-lecia „Unii”. Odbyły się z tej okazji liczne imprezy sportowe: bieg na przełaj na dystansie 3,5 km, czwórmecz piłkarski seniorów z udziałem „Sanu” i Milicyjnego Klubu Sportowego z Poznania, „Polonii” Środa oraz „Unii”, zawody zapaśnicze, spotkania siatkówki i koszykówki oraz trójmecz piłkarski juniorów, w którym zwyciężyła młoda drużyna „Unii”. Do działalności w klubie włączało się coraz szersze grono działaczy. Niezwykle ważna płaszczyzną poczynań Klubu było tworzenie bazy materialnej. Odbudowano i opłotowano boisko piłkarskie. Nad jeziorem swarzędzkim zbudowano pływalnię z pomostem i skocznią, co pozwoliło zorganizować w 1947r. mistrzostwa powiatu w pływaniu oraz imprezę pływacką „Wpław przez jezioro Swarzędzkie”. Ta ostatnia weszła na kilka lat do kalendarza najpoważniejszych imprez pływackich w Wielkopolsce. W ogrodzie nad jeziorem zbudowano kort tenisowy. Reaktywowana została sekcja tenisowa. W związku z reorganizacją ruchu sportowego, „Unia” uzyskała status klubu związkowego pod patronatem Związku Zawodowego Pracowników Leśnych i Przemysłu Drzewnego. Dzięki pomocy finansowej Związku zakupiono nową matę zapaśniczą o wymiarach 6x6 m.

Zapaśnicy „Unii”, których trenowali Władysław Jasiak i Stanisław Budzyński, notowali coraz większe sukcesy. Pierwsze przyszły na mistrzostwach Polski w Katowicach w 1948r., gdzie zabłysnęli Zdzisław Schneider i Czesław Ciszewski. Wkrótce dołączyli do nich Edward Chrzanowski i Zbigniew Jończyk. Wszyscy oni dostąpili zaszczytu reprezentowania barw kraju. Schneider zdobywał trzykrotnie tytuł mistrza Polski w wadze muszej. Jończyk był dwukrotnie mistrzem Polski w wadze ciężkiej. Sekcja zapaśnicza „Unii” należała do najlepszych w Wielkopolsce.

Wyrazem sympatii i uznania dla klubu było ufundowanie przez społeczeństwo miasta sztandaru z okazji 35-lecia „Unii”. Sztandar przekazano podczas uroczystej akademii w dniu 15 stycznia 1956r.

Do najbardziej pamiętnych zawodów sportowych w Swarzędzu należał pierwszy międzynarodowy mecz zapaśniczy, do którego doszło wiosną 1958r.  Przeciwnikiem „Unii” była wysokiej klasy drużyna szwedzka „Malmo”. Zawody odbyły się w hali produkcyjnej Swarzędzkiej Fabryki Mebli i zgromadziły ponad 2 tys. widzów.

Sukcesy zapaśników dopingowały sportowców pozostałych sekcji. Piłkarze i tenisiści stołowi awansowali w 1959r. do klasy „A”.

Dobra sytuacja finansowa klubu pozwoliła na założenie centralnego ogrzewania w Sali klubowej, odnowienie parkanu wokół boiska, a przede wszystkim założenie na nim bieżni i urządzeń lekkoatletycznych. Lekkoatletyka stała się popularną dyscypliną w Swarzędzu. Trenerem tej sekcji był wywodzący się ze Swarzędza olimpijczyk Zenon Baranowski. Czynnikiem ograniczającym rozwój lekkoatletyki był brak środków na systematyczną konserwację bieżni i skoczni, co powodowało , iż nie zawsze nadawały się one do użytku.

W pierwszej połowie lat 6-tych „Unia” osiągnęła szczyt swego organizacyjnego rozwoju. Klub prowadził 6 sekcji sportowych: zapaśniczą, piłki nożnej, lekkoatletyczną, tenisa stołowego, szachową, strzelecką oraz turystyczną.

Sekcja turystyczna skupiała głównie młodzież poniżej16 lat. Pod kierownictwem Hieronima Gruszki sekcja osiągnęła bardzo dobre wyniki, zdobywając tytuł turystycznego mistrza Wielkopolski. Członkowie sekcji uczestniczyli w licznych ogólnopolskich i wojewódzkich zlotach, złazach, rajdach i wycieczkach. Aktywna działalność sekcji trwała jednak stosunkowo krótko. W 1966r. powołano sekcję podnoszenia ciężarów, natomiast rozwiązano z uwagi na brak wyników sportowych sekcję tenisa stołowego i turystyczną. Na początku lat 70-tych w wyniku porozumienia swarzędzkich zakładów pracy, które zobowiązały się do udzielenia pomocy finansowo-materialnej klubowi, przyjął on nazwę Międzyzakładowy Klub Sportowy „Unia”- Swarzędz. Cztery sekcje „Unii”: zapaśnicza, lekkoatletyczna, piłki nożnej oraz podnoszenia ciężarów liczyły wówczas 360 zawodników.

Mimo trudnej sytuacji poszczególne sekcje zanotowały w latach siedemdziesiątych awans sportowy. Piłkarze powrócili do „A” klasy, w której należeli do czołowych zespołów.

W 1974r. powstała w „Unii” sekcja gimnastyki artystycznej. Od początku jej istnienia zawodnicy, wywodzący się ze swarzędzkich szkół podstawowych i posiadający dzięki specjalistycznym zajęciom przygotowanie do uprawiania gimnastyki na poziomie wyczynowym, zanotowali szereg sukcesów.

Źródło: „Dzieje Swarzędza. Monografia” Stanisław Nawrocki

           „Swarzędz 1638-1988” Władysław Białek