AUTORKI: Agnieszka Michałowska

Natalia Penczyńska

Maria Kaczmarkiewicz urodziła się 19 lipca 1892 roku. Całe swoje życie zawodowe poświęciła pracy z młodzieżą. W roku 1920, jako nauczycielka języka polskiego, pracowała w Tarnowie, następnie związała się ze Swarzędzem nauczając oraz wychowując cała rzeszę mieszkańców naszego miasta. Od roku 1923 pracowała w Szkole Podstawowej nr 1 przy ulicy Zamkowej, na emeryturę przechodząc dopiero w 1970 roku. 

Podczas II wojny światowej, pomimo śmiertelnego niebezpieczeństwa, prowadziła we własnym mieszkaniu przy ul. Podgórnej 6 tajne nauczanie dla dzieci zamieszkałych głównie mierze w Swarzędzu. Sama pisała: „Uczyłam indywidualnie i w kompletach 8-10 osób we własnym mieszkaniu przy ul. Podgórnej 6 w Swarzędzu. W czasie II wojny dzieci polskie uczęszczały do szkoły, ale niemieckiej. Rodzice zaczęli mnie nachodzić prosząc, abym uczyła ich dzieci w języku polskim. Wierzyli oni, że Polska istnieć będzie i martwili się o przyszłość swoich dzieci. Rozumiejąc troskę rodziców podjęłam się tej niebezpiecznej jak na owe czasy pracy. Z grupą 70 dzieci przerobiłam program szkoły podstawowej (…) Dzieci przychodząc na lekcje, książki i przybory szkolne nosiły ukryte w dzbankach mleka, torbach na sprawunki lub w workach do ziemniaków. Przychodziły pojedynczo w odstępach czasu. Widząc policjantów niemieckich przechodzących pod domem lub słysząc energiczne pukanie usuwały się z pokoju bez poleceń, by po pewnym czasie powrócić do przerwanych zajęć.” Przez lata pracy zyskała głęboki szacunek całej społeczności naszego miasta. Przez wielu kojarzona była, jako osoba, która w najtrudniejszych czasach potrafiła przekazywać wiedzę kolejnym pokoleniom swarzędzan.

Po zakończeniu wojny powróciła do pracy w Szkole Podstawowej nr 1. W 1946 roku została odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi a w roku 1956 Rada Państwa uhonorowała ją Złotym Krzyżem Zasługi. W szkole, poza zwykłym nauczaniem przedmiotowym, prowadziła różna zajęcia pozalekcyjne. Wyniki jej pracy były zawsze oceniane przez władze oświatowe jako bardzo dobre. 12 września 1970 roku Maria Kaczmarkiewicz obchodziła uroczystość 50-lecia pracy pedagogicznej, niedługo potem z powodu pogarszającego się stanu zdrowia i podeszłego wieku (78 lat)  przeszła na emeryturę.

Zmarła w 1987 roku i została pochowana na cmentarzu przy ulicy Poznańskiej.

 14 października 2014 roku, odsłonięto tablicę pamiątkową, ufundowaną ku jej pamięci w obecności byłych uczniów i emerytowanych nauczycieli.